Composteren: Gids voor Compost

Er zijn veel voordelen aan een composthoop. U kunt bijvoorbeeld gemakkelijk van uw keuken- en tuinafval afkomen, en de grond rond uw tuin zal voedzamer zijn wanneer u aarde uit de compost toevoegt.

Het is moeilijk om redenen te bedenken om geen composthoop te hebben als u een tuin hebt. Er zijn zeker genoeg goede redenen, zoals we hieronder in detail beschrijven. Je hebt er niet veel meer voor nodig dan een beetje kennis, een goede voorraad tuinafval en een beetje geduld – en je kunt aan de slag.

Feiten en composteermethodes

Compost is verteerd organisch materiaal. U kunt compost maken van bijvoorbeeld uw tuinafval, dat kan bestaan uit versnipperde takken, bladeren en vaste plantenbladeren, en van groen keukenafval.

Tuinafval wordt omgezet in compost door een microbiologisch proces waarbij micro-organismen zoals schimmels het dode organische materiaal afbreken. Het organische materiaal dat we op de composthoop leggen, zoals bladeren en takkenresten, noemen we wiersen.

Volledig vergane compost is een donkerbruin residu, relatief rijk aan kalium en fosfor, maar relatief arm aan stikstof. Wanneer de compost in contact komt met de bodem, wordt het wat wij humus noemen.

Het grootste voordeel van zoveel mogelijk tuinafval op uw eigen land te houden, is dat u er een goede, voedselrijke compost van kunt maken die u over uw tuingrond kunt strooien om de bodem te verbeteren.

Met name de bodemstructuur en het microleven zullen verbeteren als u de bodem verbetert met compost.

Er zijn 2 manieren om te composteren: koud composteren en warm composteren.

Anaëroob (zonder zuurstof): afbraak, vaak gisting of rotting genoemd. Het gaat meestal gepaard met het vrijkomen van methaan of een vieze geur van waterstofsulfide (de geur van rotte eieren). Anaërobe afbraak verloopt langzaam en produceert weinig warmte.

Aëroob (met zuurstof): een in de natuur voorkomend proces waarbij organisch afval wordt omgezet in humus. Er is weinig of geen geur. Het proces genereert veel energie in de vorm van warmte. De warmte is heilzaam omdat zij ziekteverwekkers en parasieten doodt.

De wieren die helpen bij de compostering zijn: bacteriën, schimmels, miljoenpoten, regenwormen en andere levende organismen.

Er zijn drie soorten bacteriën:

• Psychrofielen (bacteriën bij lage temperatuur)
• Mesofielen (5-40 °C) die het meeste werk doen in de composthopen
• Termofiel (40-95 °C)

Alle bacteriën hebben stikstof en koolstof nodig om te overleven en te gedijen. Stikstof geeft microben het ruwe element dat ze nodig hebben om zich te vermenigvuldigen. Koolstof is de bron van energie. Bacteriën hebben een volledige maaltijd wanneer de verhouding tussen koolstof en stikstof 30:1 is.

Een watergehalte van 40-60% is ideaal voor bacteriën. Als het minder dan 40% is, zullen de bacteriën vertragen en in winterslaap gaan. Als het watergehalte hoger is dan 60%, is de stapel te nat. Dit betekent dat er te veel lucht verloren gaat en er anaerobe omstandigheden ontstaan.

Wanneer de hoop wordt omgedraaid, krijgen de microben frisse lucht en nemen ze snel in aantal toe. Meer microben = snellere afbraak = snellere compost.

Naarmate de hoop afkoelt of in de latere stadia van ontbinding, vestigen zich andere grotere organismen.

• Schimmels zijn belangrijke afbrekers in de composthoop, maar niet zo effectief als bacteriën.
• Nematoden of rondwormen
• Vorm
• Springhaler
• Op jacht naar spinnen
• Scolopendra
• Bankbijter
• Loopkevers
• Regnorme

Een kleine omweg. Een slim detail voor maaisel: Maaisel kan direct worden gerecycled door het op het gazon te laten liggen als u het maait. Het maaisel bestaat voor 90% uit water en breekt snel af, waarbij voedingsstoffen vrijkomen die overeenkomen met één of twee keer kunstmest per jaar.

Hoe maak je compost?

In de natuur ontbinden dode plantendelen waar ze op de grond vallen.

In de tuin kunt u ook dode plantendelen in de perken laten liggen om daar te ontbinden. U kunt ook kleine takken en stengels in kleinere stukjes knippen. Heggenknipsel kan ook in kleine stukjes worden geknipt en onder de heg worden geschoven.

De mulch houdt het vocht in de bodem vast en breekt uiteindelijk af tot compost, wat de bodem verbetert.

Als u een nette en opgeruimde tuin wilt, kunt u tuinafval verzamelen in een composthoop of compostvat. U kunt hier ook uw groene keukenafval composteren. Dit zal het gehalte aan voedingsstoffen in de afgewerkte compost verhogen.

Tegelijk kunt u de compost gebruiken op precies die plaatsen in de tuin waar grondverbetering het meest nodig is.

Hoe koude compost te maken:

• Leg een laag kleinere takken en twijgen op de bodem van de compostbak.
• Meng het tuin- en keukenafval goed en doe het bovenop.
• U kunt nieuw groenafval blijven toevoegen tot de bak vol is. Vergeet niet om de verschillende soorten afval te mengen.
• Geef de stapel goed water.
• Dek de hoop zo nodig af met een dekzeil om het vocht vast te houden en te voorkomen dat de voedingsstoffen eruit spoelen als het regent. Vergeet niet de hoop water te geven als hij afgedekt is.
• De afbraak gaat sneller als u de compost af en toe husselt, d.w.z. het materiaal mengt of naar een nieuwe hoop verplaatst.
• Na 1-2 jaar is de compost volledig omgevormd. U kunt de gedeeltelijk omgevormde compost ook als bodembedekker gebruiken.

Hoe hete compost te maken:

Heet composteren vereist grote hoeveelheden tuin- en keukenafval en een beetje meer inspanning, maar heeft meer voordelen dan koud composteren:

• Ziektekiemen, ongedierte en onkruid worden gedood doordat het compostmateriaal tijdens de afbraak ongeveer 60 graden heet wordt. De omzetting gaat sneller.
• Al na 2-3 maanden heeft u de helft van de compost. Na ½-1 jaar is het volledig omgezet.

U hebt een grote hoop tuinafval nodig, minstens 1 kubieke meter en bij voorkeur meer, om te kunnen heet composteren. Dit is nodig om de temperatuur in de hoop tijdens de afbraak voldoende te laten stijgen.

De stapel moet worden afgedekt met een dekzeil, een oude deken, een dikke laag stro of iets dergelijks om de warmte binnen te houden.

Als u er zeker van wilt zijn dat ziektekiemen en onkruid worden gedood, moet de hoop na een paar weken, wanneer de temperatuur in de hoop begint te dalen, worden aangestoken. Dit betekent dat u het compostmateriaal met een handvat verplaatst, zodat het buitenste materiaal naar binnen gaat en vice versa.

Als u voor warm composteren kiest, kunt u geen compostwormen gebruiken, die het best gedijen bij een temperatuur van rond de 25 graden. Compostwormen gaan dood als de temperatuur onder het vriespunt of boven de 28 graden komt.

Voordelen van compostering

• Verbetert de bodemgesteldheid en -structuur
• Verbetert het vermogen van de bodem om water vast te houden
• Bevordert levende organismen
• Helpt minerale vormen van voedingsstoffen op te lossen
• Beschermt de bodem tegen chemische onevenwichtigheid
• Kan bepaalde plagen biologisch bestrijden
• Helpt organisch materiaal terug te brengen in de bodem en houdt het weg van stortplaatsen en waterwegen

Compost Terminologie

Hier zijn enkele eenvoudige composteringstermen:

• Compostering: gecontroleerde afbraak van organisch materiaal
• Compost: Gedeeltelijk verteerd organisch materiaal
• Humus: Volledig verteerd organisch materiaal
• Mulch: Organische of anorganische laag op het bodemoppervlak
• Bruin materiaal of koolstof dat deel uitmaakt van het composteringsproces: bladeren, zaagsel en houtspaanders
• Groene materialen of de stikstofcomponent van het composteringsproces: mest, voedselresten, verwelkte bloemen, stikstofmeststoffen en maaisel

De ideale verhouding tussen bruin en groen materiaal bij compostering is 30:1 (30 bruin: 1 groen)

Wat kan worden gecomposteerd?

Het materiaal dat kan worden gecomposteerd hangt af van de composteermethode die u gebruikt. Het is natuurlijk mogelijk om veel meer dingen industrieel te composteren, waar machines, technologie, arbeid en tijd in overvloed beschikbaar zijn, waaronder hondenpoep, vlees en zuivelproducten. Deze drie zaken worden gewoonlijk niet aanbevolen voor thuiscompostering.

Dit is een voorbeeld van de voorwerpen die geschikt zijn voor thuiscompostering.

• Overgebleven groenten en fruit (stengels, pitten, schil en velletjes)
• Brood, gries, rijst, meel, granen en pasta
• Plantenresten, houtsnippers, planten, bloemen, bladeren, stro en hooi
• Natuurlijke vezels (katoen, wol en vlas)
• Haar (van mens en dier)
• Veer
• Mest van herbivoren
• Koffiedik en -filters en theeblaadjes en -zakjes (zonder nietjes)
• Krantenpapier, papier, karton, papieren borden, papieren bekertjes en servetten
• Eierschalen

Wat mag je niet in de composthoop doen?

1. Onkruid mag niet op de composthoop. Dit geldt vooral voor onkruid dat zaden bevat, maar ook voor onkruid in bloemen en wortels van overblijvende onkruiden zoals ragonkruid. Onkruid in de compost gooien kan het risico op verspreiding van onkruid op de plaats waar de afgewerkte compost wordt verspreid, vergroten. Sommige planten die in bloei staan, kunnen zaden ontwikkelen, zelfs als ze uit de grond worden getrokken. Een voorbeeld hiervan zijn paardenbloemen.
2. Geen zieke planten in de compost. Dit kunnen planten zijn met oogvlekken, echte meeldauw of iets dergelijks. Het kunnen ook planten zijn die door ongedierte zijn aangetast. Zieke planten, zoals onkruid, kunnen hun ziekten doorgeven via de afgewerkte compost.
3. Prikkende planten. Dit geldt vooral voor rozen, distels, meidoorns en barbessen, die onaangenaam kunnen zijn om te hanteren.
4. Bepaalde soorten voedselafval. Dit kan vlees zijn en restjes van bereid voedsel. In het algemeen horen er geen dierlijke producten op de composthoop. Ze stinken en kunnen ongedierte zoals ratten en vossen aantrekken. Ander organisch afval zoals groenten (zelfs gekookt), koffiedik met filters, aardappelschillen, enz. is prima.
5. Uitwerpselen van katten en honden. Deze kunnen parasieten bevatten die mensen kunnen infecteren.
6. Schillen van bananen en citrusvruchten. Als deze niet biologisch zijn, kunnen de schillen pesticiden bevatten die de afbraak van de compost kunnen belemmeren.
7. As van de kachel hoort niet thuis op de composthoop, tenzij u er absoluut zeker van bent dat u schoon hout hebt gebruikt, anders kan het giftige zware metalen bevatten.
8. Onder druk behandeld hout en kranten en tijdschriften met drukinkt. Deze kunnen giftige stoffen bevatten.
9. Stofzuigerzakken, melkpakken en sigarettenpeuken. Deze voorwerpen zijn huishoudelijk afval en horen in de vuilnisbak, waar ze kunnen worden verbrand.

Soorten Compostbakken

Compostbakken kunnen op vele manieren worden ingedeeld, maar de twee populairste zijn “opslagbakken” en “draaibakken”. Opslagbakken zijn onder meer bakken van draad, hout, metselwerk, kunststof of een combinatie van deze materialen. Draaibakken omvatten gewoonlijk vaten die horizontaal of end to end worden gedraaid.

Als u een voorraad- of keerbak neerzet, zorg er dan voor dat deze op een tegen droge wind beschutte plaats staat en binnen het bereik van een tuinslang. Het is ook een goed idee om de eenheid/container op een schaduwrijke plaats te zetten en niet in direct zonlicht.

Opslag Containers

Opslagbakken zijn de meest populaire vorm van thuiscompostering. Het is de eenvoudigste en goedkoopste vorm van container, maar het is trager om compost te produceren. Afhankelijk van het onderhoud kan het zes maanden tot twee jaar duren om afgewerkte compost te produceren.

Of u nu draad, hout of plastic gebruikt, de compostbak moet minstens één meter breed, één meter lang en één meter hoog zijn. Grotere bakken werken zelfs beter vanwege de betere warmte-isolatie.

Het is een groot voordeel om twee of drie eenheden/segmenten te bouwen. Dit soort bakken vergemakkelijkt het keren en rijpen van het composteringsmateriaal. U begint aan het ene uiteinde van de bak met het toevoegen van een mengsel van bruin en groen materiaal (30:1). Wanneer de eerste hoop is afgebroken, verplaatst u deze naar het tweede gedeelte en begint u opnieuw in het eerste gedeelte. Wanneer het tweede deel verder ontbindt, verplaatst u het naar het derde deel voor de definitieve opslag. Wanneer het derde deel klaar is met composteren en de compost is verzameld, verplaatst u het tweede deel naar het derde, het eerste naar het tweede en begint u opnieuw met het eerste. U zult altijd compost hebben in de verschillende stadia van ontbinding.

Of u nu de bak met vakjes gebruikt of een bak met één vakje, de sandwichmethode is de beste manier om een composthoop op te bouwen.

1. Afwisselende lagen van groen en bruin materiaal
2. Geef elke laag water tot ze vochtig (niet nat) is voordat u er een extra laag bovenop legt
3. Ga door met stapelen tot de stapel ongeveer een meter hoog is, eindigend met een laag bruin materiaal (kleinere deeltjes breken sneller af, dus probeer grotere plantendelen en etensresten in kleinere stukjes te snijden)

Containers omkeren

Keerbakken produceren sneller compost dan een voorraadbak als ze regelmatig worden onderhouden. Ze kunnen compost produceren in twee maanden of minder. Vaten hebben vaak minder inhoud dan de meeste andere bakken, inclusief opslagbakken, waardoor ze geschikter zijn voor mensen met kleinere hoeveelheden plantenresten en voedselresten. Draaibakken zijn goed om ongedierte buiten te houden. Organisch afval moet niet continu worden toegevoegd, maar worden opgeslagen tot de eerste partij is verwerkt. Natuurlijk kan de opslag van organisch afval op zich problematisch zijn.

De meest voorkomende draaibakken zijn plastic vaten. Compostbakken kunnen zowel horizontaal als verticaal worden gedraaid, afhankelijk van het model of de constructie.

Hoe half omgevormde compost te gebruiken

Half omgewoelde compost is grover, ruikt licht zurig en bevat nog resten van niet volledig omgewoelde plantendelen.

U kunt half verrotte compost over de grond in de bedden strooien. Hier zal de compost geleidelijk volledig verteren en zullen de voedingsstoffen tegelijkertijd vrijkomen zodat de planten ze kunnen opnemen. Halfverteerde compost verbetert ook de bodemstructuur en houdt het vocht in de bodem vast.

In de herfst kunt u half verrotte compost in de bedden doen. Er is weinig risico dat de voedingsstoffen in de winter uitspoelen. De voedingsstoffen zijn gebonden in de compost en komen pas vrij wanneer de temperaturen in het voorjaar stijgen en de afbraak opnieuw begint.